Eknath Gita Chapter 5 Section 15

Bhagavat Gita

5.15

స్పర్శాన్ కృత్వా బహి ర్బాహ్యా౦ చక్షుశ్చైవా౦తరేభ్రువోః {5.27}

ప్రాణా పానౌ సమౌ కృత్వా నాసాభ్య౦తర చారిణౌ

యతే౦ద్రియ మనోబుద్ధి ర్ముని ర్మోక్ష పరాయణః

విగతేచ్చా భయక్రోధో య స్సదా ముక్త ఏవ సః {5.28}

భోక్తారం యజ్ఞ తపసా౦ సర్వలోక మహేశ్వరం

సుహృద౦ సర్వభూతానాం జ్ఞాత్వామాం శాంతి మృచ్ఛతి

ఏ మనుజుడు బాహ్య విషయములను బాహ్యముననే {5.29}
విడిచిపెట్టి, దృష్టిని భ్రూ మధ్యమున నిలిపి, ముక్కు పుటములలో సంచరించెడి ఉచ్ఛ్వాస నిశ్శ్వాసములను సమగ్రముగ జేసి, ఇంద్రియ మనో బుద్ధులను నిగ్రహించి, ఇచ్చా భయక్రోధములను విడిచి, మోక్షాపేక్ష గలిగి మనన శీలుడై యుండునో అట్టి వాడు సదా ముక్తుడే

నేను యజ్ఞతపస్సులకు భోక్తననియు, సర్వ లోకములకు ప్రభువుననియు, సర్వ ప్రాణులకు హితుడననియు తెలిసి కొనిన పురుషుడు శాంతిని బొందుచున్నాడు

ఈ శ్లోకాలు సమాధి స్థితికి సమన్వయము చేసికోవచ్చు. శ్రీకృష్ణుడు ముక్త అనే పదాన్ని వాడేడు -- అనగా ఒకడు సమాధి స్థితిలో సంపూర్ణ స్వతంత్రాన్ని అనుభవిస్తాడు. ముక్తునికి జీవైక్య సమానత ఆచరణలోకి వచ్చి, సర్వ జీవులతో సామరస్యంగా జీవిస్తాడు. ఆధ్యాత్మిక పథంలో పూర్తి స్వతంత్రను పొందాలంటే మనము ఏ ఒక్కరిపై ఆధార పడక, మన భద్రత, ఆనందం, సంతృప్తి కొరకై ఇతరులను ఆశ్రయించక ఉండాలి. ఇది పేదరకం కోరమనడానికై చెప్పబడలేదు. ఇది స్వార్థ పరమైన బంధాలనుంది విముక్తి పొందమని చెప్పడం మాత్రమే. సమాధిలో ఇంద్రియాల వ్యాపారం లేక, సంపూర్ణ స్వతంత్రం అనుభవిస్తాము.

కళ్ళలో సౌందర్యం అంతర్గత భావాల వలన వస్తుంది. ఒక తల్లి తన బిడ్డను చూసినప్పుడు; భార్యా భర్తలు సామరస్యంతో ఉన్నప్పుడు; వారి కళ్ళు దేదీప్యమానంగా వెలుగుతాయి. అలాగే పాత మిత్రులు కలిసినప్పుడు కూడా. మనందిరికీ సహజంగా సౌ౦దర్యవంతమైన కళ్ళు ఉన్నాయి. కానీ క్రోధము, స్వార్థము, హింస అనే అంతర్గత భావాలవలన కళ్ళు తమ సౌందర్యాన్ని కోల్పోతాయి. ప్రశాంతమైన మనస్సు, ప్రేమతో నిండిన హృదయం, క్షమా గుణం మన కళ్ళకు తేజస్సునిచ్చి మనలోని దేవుని సౌందర్యాన్ని దర్శింపజేస్తాయి.

ధ్యానం గాఢమైనప్పుడు, కనుపాపలు భృకుటి మీద స్థితమౌతాయి. దీన్నే మనం మూడవ కన్ను అంటాం. అది ఆధ్యాత్మిక ఎరుక కనిపించే స్థానం.

ధ్యానం వలన కలిగే మరొక మార్పు శ్వాస నెమ్మదిగా అవడం. యోగులు శ్వాస ప్రక్రియకు ఆలోచనా సరళితో పొంతము౦దని విశ్వసిస్తారు. ఉదాహరణకి మనకు విపరీతమైన కోపం కలిగితే, మనస్సు గతి తప్పి, మన శ్వాస అధికమౌతుంది. నేను ప్రాణయామాలు, కుంభకం వంటి ప్రక్రియలు పెద్దగా అవసరం లేవని తలుస్తాను. కోపం వస్తే మంత్ర జపం చేస్తూ దీర్ఘమైన కాలి నడక చేయడం ఉత్తమం. 333