Chapter 18 Section 26

Bhagavat Gita

18.26

ఇతి తే జ్ఞానమాఖ్యాతం గుహ్యాద్గుహ్యతరం మయా {18.63}

విమృశ్త్యైత దశేషేణ యథేచ్ఛసి తథా కురు

ఈ విధముగ రహస్యము లన్నిటి కంటెను అతి రహస్యమైన జ్ఞానమును నేను నీకు బోధించితిని. దీనిని బాగా విచారించి, ఆ తరువాత నీకు తోచినట్లు చేయుము

సర్వగుహ్యతమం భూయః శృణు మే సరమ౦ వచః {18.64}

ఇష్టో అసి మే ధృడమితి తతో వక్ష్యామి తే హితమ్

రహస్యము లన్నిటి కంటెను రహస్యమైనదయు, ఉత్తమ మైనదియు నగు నా వచనములను మరల ఆలకింపుము. నీవు నాకు మిగుల ఇష్టుడవు. అందువలన నీ మేలు గోరి చెప్పుచున్నాను

శ్రీకృష్ణుడు చెప్పేది "నేను నీకు ఎక్కడా దొరకని జ్ఞానమును ఇచ్చేను. దానిని విచారించుము. దానిగురించి లోతుగా ఆలోచింపుము. దానిని అన్ని చోట్ల, ప్రతి పరిస్థితిలోనూ పరీక్ష చేయుము. నీకు తోచినది చేయుము". కానీ అతడు "నేను చెప్పినది చేయకపోతే వెయ్యేళ్ళు నరకమనుభవిస్తావు" అనలేదు. "మీరు హేతుబద్ధమైన వారు, శ్రధ్ధ గలవారు. మీకు మంచి చెడు, ఆరోగ్యం రోగం, ప్రేమ అసహ్యం గురించి తెలుసు. కాబట్టి మీరు ఎన్నిక చేసుకోండి" అని మనకి అతిగొప్ప నివాళి చేసేడు. ఇది గీత యొక్క గొప్పదనం: బెదిరింపులు లేకుండా పూర్తి గౌరవం.

ఇలా చెప్పడంలో ఒక కళ ఉంది. హిందూ సంప్రదాయంలో ధ్వని అనే అంశముంది. ఒక కళాకారుడు రెండు స్వరాలు మీటుతాడు. వాటి మధ్య శ్రావ్యత మనల్ని నింపుకోమంటాడు. ఇది మన ఊహకు నివాళి.

నా విద్యార్థులు ప్రతీ విషయాన్ని విపులంగా చెప్పాలని కోరేవారు. "నాకు మీరు చెప్పేది అర్థం కాలేదు. దాన్ని ఎక్కడా వాడలేను" అని నిర్మొహమాటంగా చెప్పేవారు. నేను వారిని ఆంగ్ల పద్యాలలో ఉన్న ధ్వనిని పరిశీలించండి అని చెప్పేవాడిని. అప్పడి నుంచి వాళ్ళు నే చెప్పే పాఠాన్ని ఆహ్లాదంగా వినేవారు.

కాళిదాసు ఒక గొప్ప రచయిత. అతని ప్రతి పద్యంలోనూ ధ్వని ఉంది. "వాని ప్రేమ అస్తమించిన సూర్యునివలె ఉన్నది" అని చదివితే కొత్తగా వచ్చిన విద్యార్థులు దిక్కులు చూసేవారు. నేను "మీకు తెలీదా సూర్యుడు మళ్ళీ ఉదయిస్తాడాని?" అనేవాడిని. వాళ్ళు అర్థం చేసికొని నేచెప్పేది శ్రద్ధగా వినేవారు. వాళ్ళకి ధ్వని గురించి చెప్పి ఆసక్తిని ఎక్కువ చేసేవాడిని.

నా ఉపాధ్యాయిని అటువంటి కళా కారిణి. ఆమె చెప్పే ప్రతి పాఠంలోనూ ధ్వని ఉంది. ఆమె నన్ను ఊహించడానికి ప్రోత్సాహించేది. ఆమె మహాభారతంలో అర్జునుడు చేసినది చెప్పేది. కాని దాని నుంచి నైతిక మైన ముగింపును చెప్పేది కాదు. ఆమెకు నా మీద అపారమైన అభిమానము౦డి, నేను ప్రయత్నించి నా జీవిత౦తో ఎలా అనుసంధానం చేయాలో తెలిసికొ౦టానని నమ్మేది. ఆమె చాలా తక్కువ మాట్లాడి, ఏదీ విపులంగా చెప్పేది కాదు. అందువలన ఆమె యందు నా గౌరవము ఎక్కువయ్యేది. ఇటువంటి బోధనలో సంపూర్ణమైన గౌరవము, ప్రేమ, నమ్మకము ఉన్నాయి. అది అనేకమైన ఆంక్షలతో కూడిన నేటి విద్యా విధానంకి పూర్తి వ్యతిరేకం. ఉపాధ్యాయుడు రెండు స్వరాలను చెప్తాడు. వాటి మధ్య మన౦ శ్రావ్యత పూరించుకోవాలి. 469