Bhagavat Gita
10.23
మృత్యు స్సర్వహరశ్చాహం ఉద్భవశ్చ భవిష్యతాం
{10.34}
కీర్తి శ్శ్రీర్వాక్చ నారీణాం స్మృతిర్మేధా ధృతిః క్షమా
సర్వమును హరించు మృత్యువును నేనే. జనించబోవు వారలకు జన్మమును నేనై యున్నాను. మరియు స్త్రీలలో కీర్తి, సంపద, వాక్కు, స్మృతి, బుద్ధి, ధైర్యము, ఓర్పును నేనే
శ్రీకృష్ణుడు మృత్యుః సర్వహరః -- అనగా తాను మృత్యువును కూడా--అని చెప్పుచున్నాడు. ప్రతి మంచి గురువు ఇదే చెప్తాడు. అది మన హృదయానికి హత్తుకొంటే మన సారస్వతము ఆధ్యాత్మిక సాధనకై వెచ్చిస్తాము. ఒక్క రోజు కూడా మృత్యువుని జయంచడానికి వృధా చెయ్యము. మృత్యువు మీద జయించడానికి ఒక జీవిత కాలం ఎక్కువేమీ కాదు. అందుకే వొక్క రోజు వృధా చేసినా అది మన గుప్పెట్లో౦చి జారిపోతుంది.
హిందూ, భౌద్ధ సాంప్రదాయములలో మృత్యువుని జయించడానికి ఒక జీవిత కాలం సరిపోదని చెప్తారు. మనం అనేక జన్మలు మృత్యువుని జయించడానికై ఎత్తేము. పునర్జన్మ గురించి నా పిల్ల ఇలా చెప్పింది: "నేను ఎల్లప్పుడూ మరణించి నట్లు ఉండలేను." భగవంతుడు ప్రేమ పూరితుడు. మనను చిరకాలం జన్మ లేకుండా ఉంచడు. ప్రతి మానవ జన్మలోనూ మరణాన్ని జయించే అవకాశం ఉంది, కాని మనం వేరే పనుల్లో మునిగి దానిని విస్మరిస్తాం. ఈ విధంగా మనం శోధన చేస్తూ ఉంటే దేవుడు సహనంతో ఎదురుచూస్తాడు. మన లక్ష్యం మరణాన్ని దాటిపోవాలి అని తెలిసికొనకపోతే మనకి విశ్రాంతి సమయమిచ్చి మళ్ళీ జన్మ ఇస్తాడు.
మనలను ప్రేమించేది మన తండ్రే కాదు. బెంగాల్ లో జగన్మాత అనబడే పరా శక్తిని పూజిస్తారు. ఒక తల్లి తన బిడ్డను ఎలా ప్రేమిస్తుందో భగవంతుడు కూడా మనల్ని అలా ప్రేమిస్తాడు. మనము ఆ పరా శక్తి బిడ్డలం కూడా. శ్రీకృష్ణుని హిరణ్యగర్భుడు అని కూడా అంటారు. అనగా విశ్వ యోని. దానినుంచి సమస్త విశ్వము ఆవిర్భవించింది. ఉపనిషత్తులలో చెప్పిన కొన్ని విషయాలు నేటి ఖగోళ శాస్త్రం కూడా చెప్పుచున్నది. విశ్వం వ్యాపించి వ్యాపించి చివరకు పరా శక్తి దానిని తనలోకి లాక్కుని, మరల సృష్టి చేస్తుంది. క్రిస్టియన్ యోగులు "మనమందరము దేవుని నుంచి వచ్చి, భక్తితో ఉండి, చివరకు ఆ పరాశక్తి దగ్గరకే వెళతాం" అని చెప్తారు.
శ్రీరామకృష్ణ మనమందరమూ స్త్రీలను పరా శక్తి అంశలుగా చూడాలని అనేవారు. దాని అర్థం ఏవే లక్షణాలు ఒక పరిపూర్ణమైన స్త్రీకి ఉంటాయో, అవే లక్షణాలు పరిపక్వమయిన యోగిలో కూడా ఉంటాయి. శ్రీకృష్ణుడు చెప్పే స్త్రీ లక్షణాలు పురుషులకు కూడా వర్తిస్తాయి. దీనికి అర్థనారీశ్వరులు తార్కాణం. సహజంగా స్త్రీ, పురుషుల లక్షణాలు ఉన్నాయి. కానీ అవి ఒకటి నొకటి కలుపుకొని ఉంటాయి. గాంధీ సత్యాగ్రహంలో ఒక యోధుడిలా ఉద్యమించేరు. అలాగే చిన్న పిల్లలను, వ్యాధి గ్రస్తులను సున్నితంగా చూసేవారు. ఆయనలో మంచి పురుష గుణాలు, స్త్రీ గుణాలు మిళితమై ఉన్నాయి. దానిలో వైరుధ్యం, వివక్ష, పోటీ లేదు. స్త్రీలు ఒక్కరే అటువంటి పురుషుని ప్రేమించరు. పురుషులొక్కరే అటువంటి స్త్రీని ప్రేమించరు. ప్రతిఒక్కరూ గాంధీ వంటి వారిని ప్రేమిస్తారు.
నేను కేరళలో పుట్టిన కుటుంబంలో మాతృదేవతలను సేవిస్తారు. . తక్కిన భారత దేశంలో పితృదేవతలను సేవిస్తారు. తర తరాలుగా కేరళలో స్త్రీ పురుషులకు సమాన హక్కులు ఉన్నాయి. నేను పుట్టిన ఉమ్మడి కుటుంబంలో ప్రతిరోజూ మగ, ఆడ వారలతో కలిసిమెలసి ఉండేవాడిని. మా మాతృమూర్తులు సహనంతో ఆ విలువలు నాకు అందజేసేరు. నా కుటుంబంలోని నా ఈడు ఆడవారు ఇతరులను ముందు పెట్టి ఓర్పుతో వారిని సంతృప్తి పరిచేవారు. అదే సామర్థ్యం బాలులకు ఏ వయస్సులోనైనా, ఎంత ప్రయత్నించినా రాలేదు. నా అమ్మమ్మ ఆ సంప్రదాయానికి చిహ్నం. ఆమె వద్దనుండే నేను శ్రీకృష్ణుడు చెప్పిన లక్షణాలు స్త్రీ పురుషులకు వర్తిస్తాయని తెలిసికొన్నాను.
మొదటి లక్షణం శ్రీ అనగా అందము. అది బాహ్య అందము గూర్చి కాదు. అది నిశ్వార్థులైన వారి కళ్ళల్లో ప్రకటితమయ్యే అంతర్గతంగా ఉండే కాంతి. నా అమ్మమ్మకు అటువంటి కాంతి ఎల్లప్పుడూ ఉండేది. మా కుటుంబంలో పెళ్లి చూపులు అవుతున్నప్పుడు ఆమె స్త్రీలలో శ్రీ ఉందో లేదో చూసేది.
రెండవ లక్షణము ధృతి అనగా విశ్వాసము. ఇది ఈ రోజుల్లో కనుమరుగైంది. ఆడ మగ బాంధవ్యాలలో, అనగా లైంగిక విషయాల్లో, విశ్వాసము ఒక పాత పద్దతి అని, అది అసహజం అని అనుకునే రోజులివి. కానీ విశ్వాసము లేనిదే ప్రేమించడం సాధ్యం కాదు.
నేను అమెరికాకి మొదట వచ్చినప్పుడు ప్రతి ఒక్కరు స్వేచ్చ గురించి మాట్లాడేవారు. ఆడా మగా ఎలాగైతే బంధంలోకి ప్రవేశించారో, అలాగే విడిపోవచ్చు అని చెప్పేవారు. ఇది చెడ్డ వారి బారినుండి విముక్తి పొందే మార్గం సులువు చేయడానికని చెప్పేవారు. నేను "అవును, చెడిపోయిన బాంధవ్యం లోంచి విడిపోవచ్చు. దానికి విద్యుక్త౦ (obligation) లేదు. బంధాలు లేవు. కానీ ఇది పదే పదే సార్లు అయితే మనం ప్రేమించగలిగే శక్తి క్షీణిస్తుంది."
ప్రేమకి విశ్వాసం చాలా ముఖ్యం. ఎవరైతే "నువ్వు నాకు నచ్చిన పనులు చేస్తూ వుంటే నీతో కలసి ఉంటాను. లేకపోతే విడిపోతాను" అని చెప్తారో, వారిలో ప్రేమలేక ఉదాసీనత ఉంది. ఒకరిని ప్రేమించడమంటే: వారు మనని బాధ పెట్టినా సాహిస్తాం; వారు మనకి కష్టం కలిగించే పనులు చేసినా తిరిగి వారిపై పగ తీర్చుకోము; వారు మనయందు క్రోధంతో ఉన్నా తప్పించుకు తిరగం. మానవులందరూ తప్పులు చేస్తారు. మనకు ఇతరుల తప్పులు సహించే సహనం లేకపోతే శాశ్వతమైన బాంధవ్యాలు అనుకూలించవు.
నేను స్త్రీ పురుషుల మధ్యన ఉండే బంధాలు ఎప్పుడూ ఆదర్శంగా ఉండాలని చెప్పటంలేదు. ప్రసార మాధ్యమాలు ఎంత చెప్పినా, మనము ఒకరిని ప్రేమించడం సులభం కాదు. దానికై అతి శ్రమ పడాలి. ముఖ్యంగా ఆ బంధం శాశ్వతంగా ఉండాలంటే ఇంకా గట్టి ప్రయత్నం చెయ్యాలి. సహజంగా స్త్రీ పురుషుల మధ్య భేదాలు ఉంటాయి. కవల పిల్లలు ఒకే మూసలో పుట్టినప్పటికీ, వారి మధ్య విభేదాలు ఉంటాయి. కాబట్టి ఎక్కడో పుట్టి, ఎక్కడో పెరిగే వారిలో విభేదాలు ఉండకూడదు అనడం మిథ్య.
కాబట్టి మనకు క్షమ అవసరం. క్షమ అంటే సహనం, ఓర్పు, తట్టుకునే శక్తి. క్షమ ఎంత అవసరమంటే అది రాజ యోగం గురించి శ్రీకృష్ణుడు చేసిన బోధకు సరిసమానమైనది. అది ప్రతి మనిషికి --వేరే మతస్తులయినా సరే-- వర్తిస్తుంది.
కవులు, గాయినీ గాయకులు, ప్రేమ గురించి ఎంతో చెప్తారు. కాని వారు క్షమ గురించి మాట్లాడరు. కాని ఒకరిని అన్ని పరిస్థితుల లోనూ ప్రేమించాలంటే మనకు ఎంతో సహనం ఉండాలి. మనం పుట్టుకతోనే క్షమ తో ఈ ప్రపంచానికి రాలేదు. దానికై మనము సాధన చెయ్యాలి. ఒకానొక పరిస్థితిలో ఇతరులు మనపై ప్రతికూలంగా ఉంటే, ప్రతీదీ మనకు అణుగుణంగా లేకపోతే మనం వేర్పాటు పడకుండా వారితో కలసిమెలసి ఉండాలి. మొదట్లో అది కష్టమనిపించవచ్చు. కానీ పెదవి కొరుక్కొని, నవ్వు ముఖంతో మన మనస్సులోని భావాలు బయటకు పొక్కకుండా, దయతో మన౦ మెలగాలి.
నా తోటలో అనేక పళ్ల చెట్లు ఉ౦డేవి. వాటిని నేను చాలా కాలం పట్టించుకోలేదు. అందువలన అవి ఒకదాని మీద మరొకటి పెరిగి చిందరవందరగా ఉండేవి. నేను వాటిని సమంగా చేయాలని, వాటి కొమ్మలను,ఆకులను కత్తిరించేను. అవి చూడ్డానికి చచ్చి పోయిన చెట్లుగా కనిపించేయి. కాని వర్షాలు పడిన తరువాత వాటి రూపురేఖలు మారిపోయాయి. క్రొత్త ఆకులు, కొమ్మలు రావడం మొదలయింది.
మనం రెండు మూడు దశాబ్దాలు అహంకారంతో, ఇష్టం వచ్చినట్లు చేస్తే దానిని అరికట్టడం అంత సులభం కాదు. అలాగే మనమేదీ పరిపూర్ణంగా చెయ్యలేము. కొన్నిసార్లు మన౦ సాఫీగా ఉంటాం. కానీ ఎక్కువమార్లు నవ్వడానికి బదులు, చిరునవ్వు నవ్వడం లేదా మంత్రం జపించుకొంటూ తప్పించుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తాం. ఇది మన చెడు అలవాట్లనబడే కొమ్మలను, ఆకులను కత్తిరించినట్టే. అలాగ కొంతకాలం సహిస్తే, మార్పు రాక తప్పదు. మన క్రొత్త నడవడిక పూవులవలె పూసి, కాయలవలె కాసి, మనకు సంపూర్ణమైన సంతృప్తిని ఇస్తుంది