Bhagavat Gita
11.19
సఖేతి మత్వా ప్రసభ౦ యదుక్తం హే కృష్ణ హే యాదవ హే సఖేతి
{11.41}
అజానతా మహిమానం తవేదం మయా ప్రమాదాత్ప్రణయేన వాపి
యచ్చాపహాసార్థ మసత్కృతో అసి విహార శయ్యాసన భోజనేషు
{11.42}
ఏకో అథవాప్యచ్యుత తత్సమక్ష౦ తత్ క్షామయే త్వామహ మప్రమేయమ్
కృష్ణా! నీ వైభవమును తెలియక పొరపాటున గాని, అజ్ఞానము వలన గాని, స్నేహము వలన కలిగిన చనువు చేతగాని నిన్ను సామాన్యునిగ భావించి, హే కృష్ణా! ఓ యాదవా! ఏ సఖా! అని నిర్లక్ష్యముగా భాషించి యుంటినేమో! విహార, శయ్య, ఆసన, భోజన, సమయాలలో ఏకాంతముగా యుండునపుడు గాని, అన్యుల యెదుట గాని పరిహాసమునకై అపరాధములు చేసియు౦టినేమో! ఆ నా తప్పులను క్షమించమని అప్రమేయుడవగు నిన్ను వేడుకొనుచున్నాను ఀ
అర్జునుడు శ్రీకృష్ణుని తాను గతంలో ఆయన నిజ స్వరూపము తెలీక చేసిన తప్పులకు క్షమాపణ కోరుతున్నాడు. మనందరిలో దేవుడు నివాసమున్నాడని తలపక మనమూ అర్జునిలా బాధ పడతాము.
దేవుడు పరమ ప్రేమ స్వరూపుడై "మీరు నన్ను క్షమించేనని త్వరగా చెప్పగలరా?" అనే మన విన్నపాన్ని ఎన్నడూ కోరడు. నిజమైన ప్రేమ ఒప్పందాలతో కూడి ఉండదు. కొందరు దేవుని తమను క్షమించమని అడగడానికి సంకోచించరు, కానీ తాము ఇతరులను క్షమించడానికి సంకోచిస్తారు. నాకు ఇదే నిజమైన పరీక్ష: నన్ను బాధ పెట్టిన లేదా అవమాన పరచిన వ్యక్తులను క్షమించి వారి బాగును కోరుకోగలనా? అవునంటే ఆ వ్యక్తి యందు నాకు నిజమైన ప్రేమ ఉంది. నా బంధుమిత్రులు, వాళ్ళ మంచికై ఏదో చేయబోయి, ఒక తప్పు చేస్తే, వాళ్ళు నన్ను ద్వేషించరు. ఎందుకంటే నేను వారికి ఎటువంటి అపకారం చేయలేనివాడను కనుక. ఇటువంటి నమ్మకం ప్రతి బంధం లోనూ, ముఖ్యంగా భార్యాభర్తల మధ్య, ఉండాలి.
మనం ఒకరి తప్పును క్షమించి, వారికి మన సహాయం కావాలని ఇంకా ఎక్కువగా ప్రేమిస్తే, మనం గతంలో చేసిన తప్పులకు మనమే క్షమించుకున్నట్లు. మనం ఎవరి యందైతే తప్పు చేసేమో, వారు దాన్ని మరచి పోయి ఉండవచ్చు. కానీ మనలో అది చెరగని ముద్ర వేసి ఉండవచ్చు. దాని వలన మనమనేక మనోభావాలతో అతలాకుతలమవ్వచ్చు. క్షమ వలన మన మనస్సు తేలిక పడుతుంది. మనస్సు మీద వొత్తిడి, నాడీ వ్యవస్థలో ఆవేదన తగ్గి, మన యందు తప్పు చేసిన వారలను తేలికగా క్షమిస్తాము.
సెయింట్ ఫ్రాన్సిస్ ఆఫ్ అగాస్సీ మనము క్షమా గుణము పోగొట్టుకుంటే జీవితంలో ఎన్నడూ ఆనందాన్ని పొందలేమని చెప్పెను. ఒక మంచు కురుస్తున్న రోజు ఆయన లియో అనేవానితో నడుస్తున్నారు. అప్పుడు లియో "మనము సంపూర్ణమైన ఆనందం ఎప్పుడు పొందగలము?" అని అడిగేరు.
ఫ్రాన్సిస్ "మన చర్చి లోని సేవకులందరూ శ్రద్ధతో, సంపూర్ణ భక్తితో, ఎన్ని అద్భుతాలు చేసినా మనము సంపూర్ణ సంతోషం పొందలేము" అని చెప్పెను.
"ఏది సంపూర్ణమైన ఆనందము?" అని లియో అడిగెను.
"మనము అన్ని భాషలను నేర్చుకొన్నా పక్షులతోనూ, జంతువులతోనూ మాట్లాడగలిగినా, సృష్టి రహస్యాలన్నీ తెలిసికొన్నా మనకు సంపూర్ణ ఆనందము కలుగదు"
లియో తన ప్రశ్నని మళ్ళీ అడిగేరు.
"మనం భూమిమీద ఉన్న సమస్త వ్యాధులను తీసివేసినా సంపూర్ణ ఆనందము కలుగదు"
లియో "దయచేసి సంపూర్ణ ఆనంద రహస్యం చెప్పండి?" అని అడిగేరు.
"మనం చాలాసేపు మంచులో నడచి ఆకలితో అలసి పోయేం. ఎదురుగా ఉన్న మఠానికి వెళ్ళి, అక్కడ ఉన్న కాపలాదారునితో మన పరస్తితి వివరిస్తే, అతడు మనను తిట్టి, కొట్టి, బయటకు తోసేస్తే, అప్పుడు మనము "జీసస్ నిన్ను క్షమించుగాక" అని అనగలిగితే మనం సంపూర్ణమైన ఆనంద పొందుతాం"
మనకు అలాంటి పరిస్తితి రాక పోవచ్చు. కానీ మన౦ చిన్న చిన్న విషయాలను క్షమించ గలగాలి. ఇతరులు చేసిన తప్పులు మన చేతన మనస్సులో చెరగని ముద్ర వేసి మనకు తెలియకుండానే మన భద్రతను, చేతనత్వాన్ని, బంధాలను ప్రభావితం చేస్తాయి. అలాటప్పుడు మనం అనుభవించిన తప్పులను ఒకటి ఒకటిగా క్షమిస్తే లాభం లేదు. నిజానికి మనం తప్పులనుకొన్నవి కొన్ని తప్పులే కావు. మనం ఇతరులను సరిగ్గా అర్థం చేసికోలేక, అహంకారం దెబ్బ తిని తప్పుగా భావించడం వలన బాధపడ వలసి వస్తున్నాది. మనం గతాన్ని తలచుకోవడమే వ్యర్థం. మంత్ర జపంతో గతం గూర్చి వచ్చే ఆలోచనలను నియంత్రించుకోవాలి. ఇదే నిజమైన క్షమ. ఎందుకంటే మనము గతంలో చేసిన తప్పులను చేతన మనస్సుకు రానీయం. దానివలన వర్తమాన కాలంలో చేసే క్రియలలో దృష్టి కేంద్రీకరించి, ప్రతి నిమిషం, ప్రతి సంబంధం, తాజాగా తీసికొని ఆనందంతో బ్రతకగలం.