Bhagavat Gita
8.2
అంతకాలే చ మామేవ స్మరన్ ముక్త్వాకళేబరం
{8.5}
యః ప్రయాతి స మద్భావం యాతి నాస్త్యత్ర సంశయః
ఎవడు మరణకాలము నందు నన్నే స్మరించుచు దేహమును త్యజించుచున్నాడో అతడు నిస్స౦శయముగ నన్నే పొందు చున్నాడు
యం యం వా అపి స్మరన్ భావం త్యజ త్యంతేకళేబరం
{8.6}
తం తమేవైతి కౌ౦తేయ సదా తద్భావ భావితః
కౌ౦తేయా! ఎవడు దేహమును వదలునపుడు ఏ యే భావములను స్మరించుచు మరణించునో వాడు తద్భావ జనిత సంస్కారముచే తద్రూపామునే పొందుచున్నాడు
ఈ శ్లోకములు గొప్ప ఆధ్యాత్మిక సిద్ధాంతమును ప్రతిపాదిస్తున్నవి. మనం దేనినైతే ఎక్కువ మననం చేస్తామో, దేనికైతే ఎక్కువ శ్రమ పడతామో, దేనినైతే ఎక్కువ కోరుకొ౦టామో, మరణ సమయమున అది చేతన మనస్సును నిండి ఉంటుంది.
పునర్జన్మ అంశముపై చాలా మందికి కుతూహలము ఉంది. వారు క్రిందటి జన్మలలో తాము ఎవ్వరమని అడుగుతారు. నేను అనేది: "వారు ఈ జన్మలో ఎవ్వరని తెలిసికున్నారా?" కాని మన శాస్త్రంలో పునర్జన్మ,గాఢమైన కోర్కెల వలన కలుగుతుందని చెప్పబడినది.
ఉపనిషత్తులు మన నిద్రావస్థ మూడు దశలలో జరుగుతుందని చెప్పినవి. ఆ మూడింటికి అధిష్ఠాన దేవతలు వైశ్వానరుడు, తైజసుడు, ప్రాజ్ఞుడు. ఆ మూడు దశలు వేకువలో౦చి కలలు కనే అవస్థ లేదా స్వప్నావస్థ, దానినుండి సుషుప్తి అవస్థ. శాస్త్రజ్ఞులు స్వప్నావస్థలో మనస్సు వేకువలోని వివిధ విషయాలను మనకు పునరావృతం చేస్తుంది అని చెప్తారు. కాని సుషుప్తిలో మనస్సు, శరీరం అచేతనమై, మనకు ఎటువంటి జ్ఞానము కలుగదు. నిద్ర లేచిన తరువాత మనకు మంచి నిద్ర పట్టినదని జ్ఞానము తప్ప ఇంకేమీ తెలియదు. ముఖ్యంగా మనమందరికీ సుషుప్తి సమానంగా ఉంటుంది. తక్కిన దశలు వేర్వేరుగా ఉంటాయి. అన్నమయ్య పాడిన సంకీర్తనము "నిండార రాజు నిద్రించు నిద్రయు ఒకటే; అండనే బంటు నిద్ర అదియూ నొకటే" దానికి నిదర్శనము. ఉపనిషత్తులు "సుషుప్తిలో మన వ్యక్తిత్వము ఎక్కడ ఉన్నది?" అని ప్రశ్నించినవి. సుషుప్తిలో మనకు కోర్కెలు, భయాలు మొదలైనవాటి గురించి ఎరుకలేదు. అవి అచేతన మనస్సులో దాగి యున్నవి. నిద్ర లేచిన వెంటనే అవి తిరిగి మన చేతన మనస్సులోకి వస్తాయి.
ఉపనిషత్తులు సుషుప్తి యొక్క అనుభవము, మన జనన మరణాలకు నిదర్శనమని చెప్తాయి. మనము మరణించిన తరువాత సుషుప్తిలో లాగ చేతనమును, దేహమును వీడి, మన కోర్కెలు, భయాలు స్వప్నావస్థలో ఉన్నట్టు స్వప్న శరీరంలో ఉంటాయి. ఆ తరువాత ఆత్మ మరొక దేహమును పొంది క్రొత్త జీవితమునకు శ్రీకారం చుడుతుంది.
ఇది అవగాహనకు రావడం కష్టము. కానీ అందరూ ఒప్పుకునేది: మనము దేనినైతే గాఢంగా కోరుకొ౦టామో, దేనికైతే మన మనస్సు ఏకాగ్రతతో ఉంటుందో, అది మరణ సమయంలో కూడా చేతన మనస్సు నిండి ఉంటుంది. కావున మనము ప్రతిరోజూ చేసే కార్యములు మన విధిని నిర్ణయిస్తాయి. మనమొకరోజు నిద్రనుండి లేచి ఇతరులతో వేర్పాటు కోరుకోము. అలాగే కలసిమెలసి ఉండడం ఒకే రోజులో రాదు. దానికై మనము మనసా వాచా కర్మా ఇతరుల క్షేమమునకై సాధన చెయ్యాలి. నేనొక హోటల్ లో "మీరు మీ తినే విధంగా ఉంటారు" అని వ్రాయబడిన సూచనను చూసేను. అదే నిజమైతే మనము మూడు పూటలా మంచి ఆహారం తిని ఆరోగ్యంతో, భద్రతతో ఉండవచ్చు. నిజానికి మనం తినేది మన దేహాన్ని మలుస్తుంది. ధమ్మపాదలో బుద్ధుడు ఇలా చెప్పెను: "మనమే ఆలోచనలు చేస్తామో, ఆ విధంగా ఉంటాము".
మహాత్మ ఆఫ్రికా కి వెళ్ళినపుడు అక్కడ శాఖాహార హోటళ్ళు లేక, తన వంట తనే చేసికొన్నారు. మంగలి కొట్టులో తెల్లవారు తప్ప తక్కిన వారలను నిషేధించడము వలన తన క్షవరం తానే చేసికొన్నారు. ఆయన నేనేమీ చేయలేను అని ఎన్నడూ అనుకోలేదు. ఆయన ప్రతీ చిన్న విషయము దగ్గర నుంచి అతి పెద్ద సమస్యలైన దేశ స్వతంత్రము వరకూ, ఒకే రకమైన పరిశీలన చేసేరు.
మైస్టెర్ ఎక్ హార్ట్ ఇలా వ్రాసెను: "ఎవడైతే మనస్సు నిండా దేవుని నింపుకొని, దేవుని అన్ని కర్మలలోనూ తలచుకొంటాడో, దేవుని తనతో ఎక్కడికి వెళ్ళినా తీసికెళతాడో, వాని క్రియలన్నీ దేవుడే చేస్తాడు." మహాత్మా లాంటి వారు ఇతరులలోని దేవుడిని చూసి, వారికై పాటు పడి, దేవుని ప్రతి కార్యక్రమంలోనూ చూస్తారు. మహాత్ముడు హత్య చేయబడినప్పుడు "హే రామ్" అని శ్వాస విడిచేరు. అనగా ఆయన చేతనములో ఇతరులయందు ఎట్టి ద్వేషము లేదు. శ్రీకృష్ణుడు "మరణము ఆసన్నమైనప్పుడు నా యందు ప్రేమతో నీ హృదయము నిండి ఉంటే, నీ చేతన మనస్సు నాపై ప్రేమతో కూడియు౦టే, నువ్వు నిస్స౦శయంగా నా దగ్గరకే వస్తావు" అని చెప్పెను. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అనేక వ్యక్తులు చేతన మనస్సులో భగవంతుని ప్రేమతో నింపుకొని, మరణావస్థలో కూడా దేవుని స్మరించుకొన్నారు. మన దేహాలు బాధను అనుభవించవచ్చు. కాని వాటి లోపల ఏ బాధా అంటని, భావోద్వేగము లేని ఎరుక ఉన్నది.