Viveka Sloka 9 Tel Eng

ఉద్ధరేదాత్మనాఽఽత్మానం మగ్నం సంసారవారిధౌ ।
యోగారూఢత్వమాసాద్య సమ్యగ్దర్శననిష్ఠయా ॥ 9॥

సమ్యగ్దర్శననిష్ఠయా -సమ్యగ్ జ్ఞానమునందు నిష్ఠచేత, యోగా రూఢత్వం – యోగారూఢత్వమును, ఆసాద్య= పొంది, సంసారవారిధౌ - సంసారసముద్రమునందు, మగ్నం - మునిగియున్న, ఆత్మానం - తనను, (మనస్సును) ఆత్మనైవ - తనచేతనే (మనస్సుచేతనే), ఉద్ధరేత్ = ఉద్దరించవలెను.

సంగ్రహముగా జెప్పిన విషయమునే ఏడు శ్లోకములలో వివరించుచున్నాడు. అందు ముక్తికొరకై చేయబడు ప్రయత్నమునకు సమ్యగ్దర్శననిష్టయే పరమావధి కావున, మోక్షమునకు సాక్షాత్సాధనమగు ఆ సమ్యగ్దర్శననిష్ఠను, దానికి ముఖ్య హేతువైన, పరవైరాగ్యమను నామాంతరముగల యోగారూఢత్వమును శ్లోకమున చెప్పుచున్నాడు.

"యదా హి నేంద్రియార్థేషు న కర్మస్వనుణ్ణతే,

సర్వసంకల్ప సంన్యాసీ యోగారూఢస్త దోచ్యతే.”

ఎపుడు సర్వసంకల్పములను విడనాడి, ఇంద్రియార్థము లందును, కర్మలకర్మములయందును ఆసక్తుడుకాడో అపుడు యోగారూఢుడని చెప్ప బడును అని భగవంతుడు చెప్పిన విధమున సంసారసముద్రమునందు పడియున్న తనను ఉద్ధరించుకొనుటకు పరమ వైరాగ్యసహితమగు సమ్యగ్దర్శననిష్ఠయే హేతువు అని భావము.

క్లేశాది పంచక తరంగయుతం భ్రమాఢ్యం 

దారాత్మజాప్తధన బన్ధు ఝషాభియుక్తమ్, 

ఔర్వానలాభ నిజరోష మనంగ జాలం 

సంసారసాగర మతీత్య హరిం వ్రజామి

పంచకమనెడు తరంగములతో కూడినదియు, భ్రమతో (సుడులతో) నిండినదియు, భార్య, కుమారులు, కావలసినవారు, ధనము, బంధువులు అనెడు మత్స్యములతో వ్యాప్తమైనదియు, బడ బాగ్నివంటి తన కోపము (కోపమనెడు బడబాగ్ని) కలదియు, మన్మథుడనెడు వలను కలదియు అగు సంసారసాగరము దాటి హరిని చేరుదును.

సంసారసాగరవిశాల కరాలకాల

నక్రగ్రహ గ్రసన నిగ్రహవిగ్రహస్య

వ్యగస్య రాగనిచయోర్మి నిపీడితస్య 

లక్ష్మీనృసింహ మమ దేహి కరావలమ్బమ్ 

సంసారసాగరమునందలి మహాప్రమాణమును, భయంకరమును అగు (కాలమనెడు) మొసళ్లును, (రోగాదులనెడు) ఇతర జలజంతువులును మ్రింగుటచే పట్టుదప్పిన శరీరముకలవాడను, భయపడు చున్నవాడను, రాగసముదాయమనెడు తరంగములచే పీడితుడను అగు నాకు ఓ లక్ష్మీనృసింహా, చేయూత నిమ్ము

ఇత్యాది విధమున వర్ణితమును, అజ్ఞానరూపమును, అజ్ఞానవిలాసరూపమును అగు సంసారమును సమ్యగ్ జ్ఞానము లేకున్నచో దాట శక్యముకాదు గాన అది ఒక సముద్రమని చెప్పుదురు. అనాత్మయగు దేహమును ఆత్మ ఆ దేహము జనించుచున్నపుడు యని భావించుచున్నంతవరకును గాని, మరణించుచున్నపుడుగాని దానికి సంబంధించిన ధర్మము ఆత్మ యందులేదు అను జ్ఞానము కలుగదుకదా!

అట్లే ప్రాణము, క్షుత్పిపాసలతో బాధపడుచున్నప్పుడు గాని, అంతఃకరణము సుఖదుఃఖా విష్టమగునపుడుగాని, ధర్మములు ఆత్మకు సంబంధించునవి కావను జ్ఞానము కలుగదుకదా? ఈ విధముగ అవిద్య, అస్మిత, రాగము, ద్వేషము, అభినివేశము అనునవి అవిచ్ఛిన్నముగ నుండుటచే ఈ క్లేశాది పంచకమును తరంగమును రూపించుట జరిగినది. అట్లు లేనిదానిని ఆ విధముగానున్నట్లు భావించుట భ్రమము. ఈ భ్రమమే సుడి, ఇత్యాద్యర్థము స్పష్టము.

ఆత్మ సంగరహితమైనది; సచ్చి దానందస్వరూపమైనది. అట్టి ఆత్మ అనాద్యవిద్యావశముచే “నేను అజ్ఞుడను, కర్తను, మనుష్యుడను " ఇత్యాదివిధమున అనాత్మలగు స్థూలసూక్ష్మకారణ శరీరములందు ఆత్మబుద్ధితో ప్రవర్తించుచు తన యథార్థస్వరూపమును తెలిసికొనకుండుటయే సంసారవారిధి మగ్నత్వము.

సుషుప్తిలో బాహ్యప్రపంచానుభవము ఉండదు. అందుచే వివేకరహితమగు మనోరూపోపాధియే ఈ సంసారమునకు మూలమని చెప్పవలెను.

కావుననే

మన ఏవ మనుష్యాణాం కారణం బన్ద  మోక్షయోః,

బన్దాయ విషయాసక్తం ముక్త్యా నిర్విషయం స్మృతమ్. 

uddharēdātmanā''tmānaṃ magnaṃ saṃsāravāridhau ।
yōgārūḍhatvamāsādya samyagdarśananiṣṭhayā ॥ 9॥

Sankara here uses the phrase "samyag darsana" while indicating that one has to make every effort possible to uplift his self (uddharedatmana). Darsana means to witness with a proper attitude. With the prefix "Samyag" it means detachment and discrimination. One wanting to attain it can start reading scripture voraciously, run away to the forest to meditate, or fall on the feet of a guru. These efforts are not mutually exclusive and give the impetus to the sadhaka to turn into a yogi.

Yoga means union in the spiritual plane. We are so confined to the material plane that all of our responses and actions are brought forth by sensory stimuli and vasansas (dormant tendencies). Emanating from them are the thoughts of desire. If we can overcome these, our actions will cease. In the company of similar-minded people (satsang), correct mentation and intellect one can rise above the mundane world to become a yogi.

Mind is responsible for both bondage and liberation. When it is attached to the senses, it is in bondage. Free from attachments, it will be liberated. Like we can remove a thorn stuck in the foot using another thorn, with mind only it is possible to achieve liberation. When the lower mind is cleansed with contemplation on the scripture (nidhidhyasana) and constant exposure to the higher ideals, all the unreal projections in mind will be overcome and the atma will be realized.

మనుష్యులబంధమోక్షములకు మనస్సే కారణము. విషయాసక్తమైనచో బంధమునకును, విషయాసక్తి శూన్యమైనచో మోక్షమునకును కారణము అని చెప్పబడుచున్నది. కావున ఆత్మ సంసారవారిధి మగ్నమగుట యనగా, వివేకశూన్యమగు మనస్సు శరీరాదిసక్త మగుటయే. ఈ మనస్సు శ్రవణమననాది శాస్త్రీయ సంస్కారములచే ఎపుడు సంస్క రింపబడునో అపుడు ఆత్మ యథార్థస్వరూపము తెలియుటచే అది భ్రమ శూన్య మగును.

కావున వివేకశూన్యమగు మనస్సును శాస్త్రవివేకము గల మనస్సుతో, ఉద్ధరేత్ = అనాత్మలనుండి దూరము చేయవలెను. బహిర్ముఖముగనుండుట మనస్సునకు స్వభావము. అది బాహ్యములగు శరీరాదులలో సక్త మగునపుడు, వాస్తవమున ఆత్మసంగవిహీనమైనను, స్ఫటికము జపాపుష్పాది ప్రతిబింబముచే ఎఱ్ఱగ కనబడినట్లు సంగము కలదివలె కనబడును. ఆ ఉపాధియగు మనస్సే అంతర్ముఖమై, అనాత్మసంబంధమును వీడి, ఆత్మపై స్థిరముగ నిలచినపుడు ఆత్మ ఉద్ధరింపబడినట్లు అగును అని భావము.

That is what Sankara means by uddaret. That is, to steer the mind away from anatma or unreal. Mind is usually turned outward. Like spatika (a hard glossy mineral consisting of silicon dioxide in crystal form) that assumes the color of the object closeby, atma assumes the characteristics of the objects the mind is entangled with. In reality atma has no characteristics, is free from attributes or gunas, doesn't perform any karma, and is only a witness. To achieve liberation one has to renounce all connections with anatma and steadfastly concentrate on atma.

Does a stone or metal idol worshiped in a temple have atma? On a cursory examination stone or metal has no atma. However, when they are worshiped in the form of a deity, one has to accept that they have atma just the same as us. In Agama sastra, an idol undergoes prana pratistha for this reason.

With billions of devotees, the vedic gods are expected to be very busy to hear a common man's pleas. With this in mind, Sankara's message to improve oneself without relying on any one as a crutch is highly relevant. It's an echo of what vedantis have been saying from the dawn of time. We can't expect Lord Vishnu to come running, leaving behind everything, as in the case of Gajendra (Bhagavata, Skandha 8), whenever we need him. Hence we have demi gods to seek help from. We hope the demi gods will respond to our appeasements faster as they are still developing followers. For example, in online social platforms one's message is echoed by a number of followers. Sometimes they are in millions. It is not possible for one to reply to all the millions of followers. So he responds in general terms that each follower thinks is a personal message to him. This is how vedic gods are portrayed in scripture with Lord Siva being easiest to appease and Lord Vishnu the hardest. Indeed Lord Vishnu said he would take everything away from a devotee before granting his wish.

(In Bhagavata Skandha 10) Sri Krishna said "Dharma Raja, on whomever I want to show grace, I will first take away his wealth. He will be in sorrow upon being shunned by wife, children and relations. I will thwart all of his attempts to accrue wealth. Then he becomes dispassionate and approaches my devotees. Then I will shower my grace on him. Such a person will realize self and self is not much different from Brahman. Then he will be free from bondage and attain me"

A vedanti has to ask tough questions and question the creation. Why should the creator follow a particular process (pancheekarana) for creating the object universe? What else is a better theory? The "big bang" hypothesis is just that. Scientists have been trying hard to create a miniature replica of the universe in the laboratory. Like it the creation stories in various religions more or less fall like dominos.

Many of the demi gods we pray, apparently, are avataras of the vedic gods (sometimes to give them credibility), and are worshiped because of their supernatural powers. For example, we pray to local babas performing miracles and promote them in the hindu pantheon after their niryana. In Bhagavat Gita (7.21-22), the Lord says the offerings made to even demi gods will eventually reach him and the fruit(phala) is distributed only by him. It may sound incongruous that Sankara, being the foremost vedanti, had composed many stotras for the benefit of those inclined to perform pooja or recite mantras. These are only stepping stones to a richer and meaningful spirituality. Like a patient throwing away crutches after the cure, sadhakas while transforming into vedantis must give up all rituals, to receive the full force of Sankara's teaching.

With that in mind we can ask why should you and I accept this creation? If vedanta dismisses the creation as meaningless and purposeless, then a vedanti subscribing to it will be self-abnegating and has no place to stand. It is like a foot soldier complaining that the war is unjust. Whereas various bards sang that the creation is a big drama and the universe is a stage on which it is enacted under the direction of the creator for the pleasure of devas. We might as well be puppets in a puppet show.

If we reject the creation as baseless, we should be prepared to offer an alternative. With the atma as a medium for transmigration, one can assume any shape or form at any time or place. Who makes that choice? Vedanta says if you expend all the sanchita karma and don't garner agami karma, then you can attain brahman without further need to be born. If you want to be born and take part in the creation, then it is your choice. However, when birth and death are overcome, where is the need for taking part in a creation? As far as a vedanti merged with brahman is considered, time and birth have ceased. In sushupti (deep sleep) everyone gets a glimpse of this. We will get more clarity from Sankara about these as we move forward.

A scientist studying big-bang, on the other hand, could reserve his judgment of the creation's goal. Hence one is tempted to say "creator and his creation have conspired to create this very moment for me". So vedanta says "Don't take things for granted. Just because your forefathers worshiped a particular deity that spews fire and brimstone (like in Sri Rudram), you don't have to worship the same god. They might have lived near a live volcano and prayed an angry god of their imagination to save themselves. If you live on plains, in a relatively comfortable space, then you may worship a god of peaceful demeanor" Therefore, is vedanta really a science or has science adopted vedanta? We will get more insight from Sankara as we progress in this text. Sankara predated modern science and had shrewdly observed that polytheism is as good as atheism with advaita as the only way forward.

"సంసారవారిధిలో మగ్నమైన ఆత్మను, యోగారూఢత్వమును సంపాదించి, సమ్యగ్దర్శనముచే ఆత్మచేతనే ఉద్ధరింపవలెను" అని అన్వయము. ఈ శ్లోకమున 'ఉద్ధరేదాత్మనాత్మానమ్' అనుదానికి ఆత్మను ఆత్మచేతనే ఉద్దరింపవలెను అనియు, మనస్సును మనస్సుచేతనే ఉద్ధరింపవలెననియు రెండు విధముల వ్యాఖ్యానమును శ్రీచరణులు సూచించియున్నారు.

The atma that is caught in bondage has to attain yogarudha. But how? In Bhagavad Gita (6.4) Lord Sri Krishna defines yogarudha as one who gives up association with senses, overcomes the inclination to perform karma, and renounces all desires.

One has to cross the waters of samsara with whirlpools that are made of waves of sorrow; infested with fishes called wife, progeny, relatives, wealth, loved ones; fiery with erupting underwater volcanoes called anger; armed with a net called manmatha (love).

To accomplish that one has to pray such as Sankara in his Lakshmi Nrusimha Karavalamba Stotra "Having been bitten by the ferocious crocodiles called time, enduring the suffering from dangerous water bound animals called diseases, as a result of which having lost balance of the mind and body, cowering under fear, tormented by the waves of passion, I seek your helping hand, O Lakshmi Nrusimha!"

యోగారూఢత్వమనగా ఏదియో స్పష్టీకరించుచు సన్న్యాస స్వీకారానంతరము సంపాదించవలసినవియు, సమ్యగ్దర్శన నిష్ఠా ప్రాప్తికి సాధనములును అగు శ్రవణ మనన నిదిధ్యాసనములను గూర్చి " సన్న్యస్య " ఇత్యాదిశ్లోకములలో చెప్పుచున్నాడు.