|
|
|
|
జ్ఞానోపలబ్ధికి ఉపాయము అతో విముక్త్యై ప్రయతేత విద్వాన్ సన్న్యస్తబాహ్యార్థసుఖస్పృహః సన్ । సంతం మహాంతం సముపేత్య దేశికం తేనోపదిష్టార్థసమాహితాత్మా ॥ 8॥
అతః = ఈ కారణము వలన, విద్వాన్ = విద్వాంసుడు, సన్న్య స్త బాహ్యార్ధ సుఖస్పృహః - బాహ్యవిషయములవలన కలుగు సుఖముల యందు ఆశను విడనాడిన వాడై ; సన్ - సత్త్వము (ఉనికి) కలవాడై, సంతం - సత్స్వరూపుడును, మహాoతం - మహాపురుషుడును ఐన, దేశికం= గురువును, సముపేత్య – సమీపించి, తేన - అతనిచే, ఉపదిష్టార్థ సమాహి తాత్మా = ఉపదేశింపబడిన విషయమునందు నిలువబడిన బుద్ధి కలవాడై, విముక్త్యే – ముక్తి కొరకు, ప్రయత= ప్రయత్నించవలెను
మనుష్యజన్మ పురుషజన్మాదికము ఎన్నో జన్మలలో చేసికొనిన పుణ్యముల ఫలము. పురుషుడు స్వలాభప్రాప్తి విషయమున అప్రమత్తుడుగ నుండవలెను. దుఃఖములు పూర్తిగా తొలగిపోయిన పిదప లభించు నిరతిశయ సుఖరూపముగు మోక్షము అత్మైక్య జ్ఞానము కలుగనంతవరకు కర్మకాండను అధ్యయనము చేసి తద్విహి తమగు కర్మల ననుష్ఠించినంత మాత్రమున లభింపదు. ఈ విషయమును " అమృతత్త్వస్య నాశాస్తి విత్తేన" అను శ్రుతి కూడ సమర్థి౦చుచు ధన సాధ్యమగు కర్మ, సాక్షాన్మోక్షసాధనము కాజాలదని చెప్పుచున్నది. ఈ కారణములచే విద్వాంసుడు మోక్షము కొరకై ప్రయత్నించవలెను. "విద్వాన్ ' అను పదమునకు నిత్యానిత్య వివేకము కలవాడని యర్థము. ఏలయన-
atō vimuktyai prayatēta vidvān sannyastabāhyārthasukhaspṛhaḥ san । santaṃ mahāntaṃ samupētya dēśikaṃ tēnōpadiṣṭārthasamāhitātmā ॥ 8॥
In this sloka Sankara is espousing the need of a guru for the mumukshu. In school we are taught by the teachers without whom we have to rely on books or swadhyaya. The teacher is not going to teach one student but address his lecture to all those present. When a student is lost, he notices and nudges him in the right direction.
In ancient times there was a guruparampara. Sankara's guru is Govindacharya whose guru is Goudapada, and so on. This is what is called guruparampara. Disciples gathered around in gurukulam (school) and were taught by the guru based mostly on his memory of what his guru taught. So it is very important to choose a guru based on his parampara. These days schools hire teachers who have met the academic requirement by having at least a bachelor's degree. The reason is one familiar with the curriculum alone can teach the students who are expected to pass the examinations based on the curriculum. When it is time to retire, the teacher is replaced by another, whereas in a gurukulam his disciple will take over.
A teacher untrained in scripture can't unravel its intricacies. For that one has to approach a guru. Where can one find him? Trekking to the Himalayas is one way. Many disenchanted with materialism and dissatisfied with gurus who are in proximity do this. They find a yogi meditating under a tree in an isolated place brimming with knowledge. By answering the questions of the visitor and clearing his doubts, the yogi has served his purpose as a guru. Sometimes the disciple is not satisfied with one guru and seeks about several gurus and goes in search of them.
Sankara is elevating the sadhaka to a "vidwaan" which means one who has acquired necessary vidwat or knowledge to be eligible for receiving the guru's teachings that are experiential based on real experience. He should be receptive to a guru's words and actions. The seeker should have a burning desire to acquire knowledge from the guru but not just show off what he knows. Some disciples argue with gurus and try to win in a word-contest. Such displays of knowledge are not expected of a mumukshu.
Along with vidwat the sadhaka has to implement the teachings of the guru. If all he does is listen and nod the head, there is no transfer of knowledge from guru to the disciple. Without the inclination to put in practice guru's teaching, a disciple is wasting his and guru's time. In other words, there has to be a difference between an active listener of a discourse and a disciple. Both are receiving guru's teaching but only the latter has the opportunity to observe guru's actions on a daily basis. A listener of the discourse doesn't have the privilege to follow a guru wherever he goes. Whereas a disciple closely accompanies the guru.
One had no luxury of choosing multiple gurus at the same time. So it was imperative that one finds the right guru early on and remains dedicated to him for the rest of his life. This may seem like a convenient arrangement and a bondage in itself. Hence after teaching whatever he knew the guru guides the disciple to the next station. In the case of Sankara, he travelled from Kanyakumari to Himalayas several times to propagate advaita (non-duality) based on what his guru taught him. On the way he met several people who were his gurus momentarily.
We hear the story of the undertaker, shunned by Sankara as an untouchable, who taught him the need for inclusiveness by reminding him that 'All the people in the end come to me for cremation. The air we breathe, the water we drink and the land we walk on is shared with one and all.'
యే హి సంస్పర్శజా భోగా దుఃఖ యోనయ ఏవ తే ఆద్యన్త వస్తః కౌన్తేయ న తేషు రమతే బుధః.
ఓ అర్జునా, ఇంద్రియ విషయ సంయోగము వలన కలిగిన భోగములు దుఃఖమునకే కారణములు. వీటికి ఆదియు అంతమును ఉన్నవి. బుధుడు వాటిపై ఆసక్తి చూపడు అను భగవద్గీతా శ్లోక మున 'బుధ' శబ్దము ఈ యర్థమునందే ప్రయోగింప బడినది.
భోగ్య వస్తువుల వలన కలుగు సుఖము ( వైషయిక సుఖము) అనిత్యమని సూచించుటకై ' బాహ్యార్థ' అని చెప్పబడినది. బాహ్యము లగుటచే అవి ఆగంతుకములు. అప్పుడప్పుడు వచ్చునవి. అవి ఎల్లప్పుడును ఉండునవికావు. కావున వాటి వలన కలుగు సుఖము కూడ అట్టిదే, అందుచే వివేకవంతుడగు పురుషశ్రేష్ఠుడు భోగములపై ఆసక్తిని విడనాడవలెను.
The usage "bahyartha sukha spruha san" means one who is disinterested in the sensory pleasures of the external world including those in heaven. A mumukshu should renounce all sensory pleasures that are ephemeral. Hence the satisfaction derived from them won't last long. He has to discharge the karma ordained by sruti and smriti and cleanse the antaha karana (manas, budhi, chitta and ahamkara).
అట్లు విడనాడుటలో మొదటిప్రయత్న మెట్లు చేయవలెనో సూచించుచు “సన్న్యస్తబాహ్యార్థసుఖస్పృహః సన్ ” అని చెప్పుచున్నాడు. "బాహ్యములగు పదార్థములవలన కలిగెడు సుఖమునందు ఆసక్తి లేనివాడు" అని చెప్పుటచే ఐహికాముష్మిక ఫలభోగ విరాగము ఇహలోకమునందును పరలోకమునందు లభించు ఫలముల ననుభవించు విషయమున వైరాగ్యము సూచితమైనది. దీనిచే శ్రుతిస్మృతి విహితములగు కర్మలను నిష్కామముగ అనుష్ఠించి అంతఃకరణమును నిర్మలము చేసికొన వలెను అను విషయమును గూడ చెప్పినట్లే.
విషయలంపటుడగు బ్రహ్మగానే అగును అను శ్రుతిననుసరించి దేశికునకుగూడ బ్రహ్మా భిన్నత్వముండుటచే సత్త్వము లభించుచున్నది. దీనిచే అనాత్మలగు అసత్తుల విషయమున పూర్తిగ అభిమానము తొలగిపోవుట యను బ్రహ్మనిష్ఠ – బ్రహ్మయందు ఏకాగ్రస్థితి - గురువునకుండవలెనని సూచితమైనది.
Sankara describes the kind of guru the mumukshu needs. He says a guru must be of brahma nishtha. It means he is focused on brahman and nothing else. One arrives at brahman after rejecting all those constituting anatma by the "neti-neti" method. Bhagavan Ramana Maharshi, who had no guru, asked his disciples to enquire "Who am I?" to arrive at the Truth professed by the scripture. This shows, no matter where one starts the spiritual quest, with or without a guru, if he is consistent and persistent, his search will culminate in brahman, the non-dual and one without a second.
One can be a Vishnu devotee all his life. This may take him to Vaikuntha after death. What is he going to do in Vaikuntha? We surmise he will be in proximity to his most revered god and spends his time in meditation. One day after exhausting all the punya he returns to marthya loka. He can repeat this pattern and remain in the birth-death cycle by worshiping various deities. After all of them are exhausted, one day he realizes that the various deities are originating from somewhere. What is it? Where is its root? How can we attain it? This is the brahma nishtha Sankara is talking about.
Those on the sidelines of science get the feeling that even scientists are in search of god when they announce the discovery of the god particle also known as Higgs Boson. God particle is a misnomer as Higgs Boson imparts only mass to an object. A god for most of us has the power to grant boons. He is capable of uplifting us from any difficult situation and making our lives happier. We don't have to worry about tomorrow as long as god is on our side.
Vedanta doesn't want its practitioners to merely read the scripture and declare themselves as sannyasis. It wants them to enquire actively within and without to seek the knowledge about brahman and be of singleminded pursuit along the lines of atma and anatma viveka.
'తద్విజ్ఞానార్థం స గురుమేవాభిగచ్చేత్సమిత్పాణి శ్రోత్రియం బ్రహ్మనిష్ఠమ్ " — ఆత్మజ్ఞానమునకై సాధకుడు, సమిధలను (గురూ పాయనముగ) చేతధరించి శ్రోత్రియును, బ్రహ్మనిష్ఠుడును అగు గురువువద్దకే వెళ్ళవలెను;
"అనన్యప్రోక్తే గతిరత్ర నాస్తి అణీయాన్ హ్యతర్క్యమణుప్రమాణాత్ " -- అనన్యునిచే అనగా అద్వితీయాత్మజ్ఞాన వంతునిచే బోధింపబడిన ఈ యాత్మవిషయమున గతియనునది లేదు. బ్రహ్మ జీవాభిన్నము గాన ఎచటికోపోయి బ్రహ్మను కలియుట యనునది లేదు. ఇది అతిసూక్ష్మమైనది. అతిసూక్ష్మమగుటచే ఊహింప శక్యముకానిది.
One need not go anywhere to meet brahman for he is everywhere and within us. This is what is meant by omnipresent god. But brahman is very subtle and beyond our normal comprehension. We call ourselves jivatma indicating our limitedness before the vast universe. The finitude we experience is because we are reluctant to believe that we can be brahman (upanishad's mahavakya: aham brahmasmi). When we say brahman is all there is, we include ourselves. When brahman is poornam there is no space for another object because poornam is all-pervading. Similarly, when we add poornam to poornam, it is still poornam.
ఇత్యాది శ్రుతులచే అట్టి బ్రహ్మనిష్ఠుడగు గురువుమాత్రమే సంశయాదులను పూర్తిగా తొలగించి శుద్ధాత్మజ్ఞాన మును కలిగింపగలడని తెలియుచున్నది. ఇది యుక్తమే కదా? లోకములో గూడ మనకు తెలియని మార్గమును గూర్చి ఎవరైన మనకు చెప్పవలెనన్నచో మొదట వారు ఆ మార్గమును చూచియుండవలెను గదా?
ఏదైన ఒకవిషయమును మనము స్వయముగనే తెలిసికొన్నను దానివిషయమున గల్గు సందేహములను, దాని యథార్థస్వరూపము తెలిసినవారు మాత్రమే తీర్చగలరుగాని ఇతరులు తీర్చజాలరు కదా ? ఈ విషయమున శుకజనకసంవాదమే ప్రమాణము. శుకుడు పూర్వ జన్మకృతపుణ్య పరిపాక వశముచే స్వయముగ ఆత్మతత్త్వమును తెలిసి కొనగలెను; తండ్రి యుపదేశమునుగూడ పొందెను. అట్లైనను ఆయనకు ఆత్మవిషయమున మనఃస్థైర్యము కలుగుటకు మహానుభావుడగు జనకుని ఉపదేశము ఆవశ్యక మయ్యెను. ఈ విషయము వాసిష్ఠ రామాయణాదులందు చెప్పబడియున్నది.
A guru is paramount when one has doubts and gaps in his understanding. If we don't know how to go from point A to point B, someone who traveled in that route alone can guide us ably. Similarly a guru with brahma nishtha guides the disciples towards brahman. In Vasishtha Ramayana this was illustrated in the conversation between Suka-Janaka. Suka Brahma was blessed by the past karma to know fully about atma tattva. He also received his eminent father Sage Vyasa's tutelage. Even then he required teaching from King Janaka to fully comprehend atma tattva
ఈ విధముగ దేశికుడు సద్రూపబ్రహ్మాభిన్నుడగుటచే ఆయనకు సత్త్వము చెప్పబడినది. కావుననే ఆయనకు మహత్త్వము కూడ. మహత్త్వమనగా పంచ కోశముల వివేకము కలిగియుండుటచే అపరిచ్ఛిన్నముగ అన్న మయాదికోశములచే పరిమితుడు కాకుండఉండుట లేదా మహత్త్వ మనగా శాస్త్రోక్త సమస్త సద్గుణములు కలిగియుండుట యని యర్థము చెప్పవచ్చును.
A guru most importantly must have sattva (tranquility) guna. He should also have "mahat" which means he is aware of the five layers covering the atma -- annamaya (physical body), pranamaya (life sheath), manomaya (mental sheath), vignanamaya (knowledge sheath), anandamaya (bliss sheath)--and is not limited by them. Also, he must be an embodiment of all good qualities enunciated by the scripture such as large-hearted, magnanimous and kind. He should be able to come down from the high perch to embrace the disciple's doubts and turn them into deep convictions. A guru who can light the fire of curiosity and studiousness in his disciples to receive the high ideals taught by him is a mahant referred to by Sankara. Like water flows with gravity, the mere enunciation of truths by the guru is going to enrich the disciples if they are inspired to follow them through and incorporate in day to day life.
ఇట్టి గుణములను “శ్రోత్రియో అ వృజినో.... ఇవానలః " (34) ఇత్యాదిశ్లోకములలో మున్ముందు చెప్పనున్నాడు. "శిష్యేభ్యః జ్ఞానం దిశతి" అను నిగ్రహముచే దేశికుడనగా శిష్యులకు జ్ఞానము నిచ్చువాడు అని యర్థము. అతనిని యథాశాస్త్రముగ సమీపించి, అతడుపదేశించిన బ్రహ్మస్వరూపమునందును, తత్ప్రాప్తికి సహక రించు మార్గమునందును బాగుగ అంతఃకరణమును నిలిపి, ముక్తికై ప్రయత్నింపవలెను.
మోక్షేచ్చ లేనిచో మోక్షమునకై ప్రయత్నము కుదురదు కాన ముముక్షుత్వము సూచింపబడినది. 'ఉపదిష్టార్థసహి తాత్మా' అని చెప్పుటచే, ఎల్లప్పుడును బ్రహ్మలగ్నమగు మానసము కలిగియుండుట, అనునది సర్వకర్మసన్న్యాసము లేనిచో అసంభావ్యము గాన వివేకముకలిగిన వైరాగ్యవంతుడు తాను సకలకర్మలను సన్యసించి, బ్రహ్మనిష్ఠుడుగు గురువును సమీపించి బ్రహ్మవిచారము చేయవలెను అని చెప్పినట్టైనది.
"upadishtaartha sahi taatma" has been said by Sankara to indicate that the disciple should be concentrating on the brahman at all times. This is only possible if he overcomes the bondage of family and friends, renounces all karma and submits to the guru wholely in his quest for brahman.
సాధకునకు నిత్యానిత్యవస్తువివేకము, ఇహముత్రార్థఫల భోగవిరాగము, శమదమాది సాధనసంపత్తి, ముముక్షుత్వము అను నాలుగు సాధనములు (సాధనచతుష్టయము) ఉండవలెను. 'సన్న్యస్తబాహ్యార్థసుఖస్పృహః విముక్త్యై ప్రయతేత’ అనువాటిచే వివేక-విరాగ- ముముక్షుత్వములు సూచింపబడినవని ఇచట శ్రీ చరణుల వ్యాఖ్యకు అభిప్రాయము.
All the essential qualities of a mumukshu are summarized as sadhana chatushtaya(the four qualities of sadhaka):
At what point does a sishya turn into a guru? Bhakta Prahlada in Bhagavata took over the minds of his classmates by teaching them about Sri Maha Vishnu when he was a mere child. He received that knowledge from Narada maharshi when he was still in the womb. Not everyone is a born guru like Prahlada. Rote learning of thousands of slokas that comprise scripture is not going to automatically elevate one as guru even though some vidya is better to have. Otherwise there will be many a person who wears the mantle of guru by graduating from gurukulas based on rote studies. Similarly logic and sophistry can't be the overall qualification to be a guru. Any number of logicians and philosophers graduating from universities with a modicum of scriptural knowledge will then need to be called as gurus. A simple answer to the question is as and when the truths learnt from his guru come to pass as experiences, the disciple metamorphoses into a guru. Therefore, in the quest to realize brahman all vidya and avidya are not of much use. While they are still useful for all practical purposes, such as separating rice from the husk, they can't be the threshold to realize brahman. It takes a guru such as Sankara to launch us into orbit to realize brahman.
