నాల్గవ ప్రకరణము
30
వ్యధిస్త్యాన సంశయ ప్రమాదాలస్యావిరతి భ్రాన్తి దర్శనాలబ్ధ భూమికత్వా నవస్థితత్వాని చిత్త విక్షేపాస్తే అన్తరాయాః.
వ్యాధి = వ్యాధి స్త్యాన = నిరాకరణ సంశయ = సందేహము ప్రమాద = పొరవాటు ఆలస్య = సోమరితనము అవిరతి = లోలత్వము భ్రాంతిదర్శన = లేనిది వున్నట్టు చూచుట ఆలబ్ధభూమికత్వ = పట్టుదొరక కుండుట అనవస్థితత్వాని = స్టిరత్వము లేకుండుట చిత్త విక్షేపాః = చిత్తచాంచల్యము తే = అవి అంతరాయాః = అంతరాయములు
అంతరాయములు దేహగతమైన మనస్సు యొక్క చాంచల్యములు, అవి వ్యాధి, నిరాకరణ, సందేహము, పొరపాటు, సోమరితనము, విషయలోలత్వము, భ్రాంతి, పట్టులేకుండుట. దీక్ష లేకుండుట మొదలైనవిగా తెలియబడును.
యోగసాధనకు అంతరాయములు సహజములు. దేహగత మైన మనస్సు అనేక శక్తులు లేక ప్రజ్ఞల యొక్క సామ్యము. ఈ సామ్యమునకు ఒక్కొక్కసొరి మనస్సునందలి వ్యతిరేక శక్తులు, అంతరాయము కలిగించుచుండును. అవి: 1) వ్యాధి వ్యాధి అంటే వ్యధ పుట్టించునది. వ్యధ అంటే బాధ. బాధ మనస్సుకే గాని శరీరమునకుగాదు. కనుక వ్యాధి కారణ ములు మనస్సునుండి పుట్టి శరీరములో పనిచేయును. వ్యాధి కారణమును తొలగింపనిదే, వ్యాధి తాత్కాలిక నివృత్తి చె౦దవచ్చును గాని నిర్మూలనముగాదు. మరియు నిత్యజీవితము నకు చెందిన దినచర్యయందలి క్రమము చెడినచో శరీరమునందు వ్యాధి పుట్టును. అనగా స్వయంకృషి, లేక వ్యాయామము, ఆాహా రము, విశ్రాంతి, నిద్ర మున్నగువానియందు క్రమము చెడిననో వ్యాధి పుట్టును. వ్యాధిగ్రస్తమైన శరీరమునందు యోగసాధన సులభము కాదు. 2)నిరాకరణ మనస్సు అలవాట్లకు లోబడి ఉంటుంది. అందుచేత తనకు నచ్చనివి ద్వేషించుట జరుగుతుంది. అ౦టే వాటియందు ఉదాసీనత్వము, ద్వేషించుట అను లక్షణాలు చూపుతుంది. నిత్య జీవితములో మన పరిసరములలో అనేక వస్తువులు, విషయములు, వ్యక్తులు తారసపడవచ్చును. వాటియందు మనస్సుకు ప్రత్యేక ప్రభావము లేదు. కాని కొందరిని, కొన్ని వస్తువులను లేక విషయములను చూస్తే మనస్సకు ద్వేషము కలుగుతుంది. అంటే తనకక్కరలేని విషయములు వేరు, అయిష్టత లేక ద్వేషమును చూపేవి వేరు. అక్కరలేనివి ఉండవచ్చును గాని అట్టి కొన్నిటి మీద తాను ద్వేషము వేరుగా చూపనక్కరలేదు. ద్వేషించుట అను లక్షణము వలన చిత్త విక్షేపము లేక చాంచల్యము కలిగి మనస్సులో ద్వంద్వములు సృష్టింప బడతాయి. అక్కరలేనివి, కావలసినవి అనేవి మాత్రము జంతువులకు, మానవులకు సహజము. కాని ఇష్టము లేకుండుట ద్వేషించుట అను లక్షణాలు మానవుడు వేరుగా చూపును. ఉదాహరణకు జంతువులు ఆకలి వేస్తే గడ్డితి౦టాయి. ఆకలిలేకపోతే తినవు. అంతేకాని ఇక వేరుగా అయిష్టత మొదలైనవినవి లేవు. మానవుడు ఆకలి వేస్తున్నా కొందరి వద్దనుండి ఆహారము స్వీకరించడం, కొందరి వద్ద స్వీకరింపకుండుట౦ చేయును. అ౦టే ఇక్కడ అక్కరలేకపోవుటగాక, యిష్టము లేకుండుట కారణము. ఇదియే స్త్యానము అని చెప్పబడినది. ఎమర్సన్‌ అను మహాశయుడు "ఈ ప్రపంచము నందు చెడుగా ప్రవర్తించుటయే తప్ప చెడ్డవారనువారు వేరుగా లేరని" చెప్పెను. కనుక ఇష్టత, అయిష్టత అను రెండునూ యోగసాధనకు ప్రతిబంధకములు. ఈ ప్రపంచమునందేదైననూ మనకక్కరలేకపోవచ్చునుగాని, అయిష్టము కారాదు. 3) సంశయము స౦శయమనగా అక్కరలేనివి ఆలోచించుట. మనకు కావసినవి మరియూ చేయవలసనివి జ్జప్తి యు౦టే సందేహములకు, సంశయములకు, తావుండదు. ఒక వన్తువు కావలెనా, వద్దా అనే సందేహము వచ్చినప్పుడు, దానిని ప్రక్కకు పెట్టి నిశ్చయముగా కావలసినవి సంపాదించుట లేక అట్టి పనులే చేయుట చెయ్యాలి. సందేహించినవాటిని గూర్చి సంశయము తీరిపోయిన వెనుక అవి నిస్స౦శయముగా కావలెనని తేలిన పిదప, స్వీకరింపవచ్చును. అంతేగాని వాటిని గూర్చి ఆలోచనలతో సమయము వృధా చేసికోరాదు. ఎంతసేపు ఆలోచించిననూ చేయుటయో, చేయకుండుటయో అను రెండింటిలో నొక్కటియే జరుగుతుంది. గానీ రెండూ జరుగవు కదా! 4) పొరపాటు ఆలోచనలోగాని, కర్తవ్యములోగాని పొరపాట్లు జరుగుటకు కారణము, అట్టిపనులు కావలసిన సమయముకన్నా ముందేచేయడం. నీవు రైలు దిగగానే కలసికొనవలసిన వ్యక్తి కొరకు నీవే హడావుడిగా ప్లాట్‌ఫారము బయటకు, లోపలకు పరుగులెత్తితే ఆ వ్యక్తి కూడా నీకోసమే వెదకుతూఉంటాడు. కనుక ఇద్దరూ తిరుగుచుండు వలన ఒకరికొకరు కలియకపోవచ్చును. అదే నీవు రైలుదిగగానే ప్లాట్‌ ఫారముపై ఒకచోటనే కొంచెము సేపు వేచియు౦టే నీకు కావలసిన వ్యక్తి నీ దగ్గరకే వస్తాడు. కాబట్టి తొందరపడకుండుట, చేయవలసిన పనులు చేయవలసిన సమయ మునకు ముందుగానే యత్నించుట, మొదలైన వాటి వలన పొరపాట్లు జరుగుతాయి. 5) సోమరితనము అనగా పైదానికి వ్యతిరేక స్వభావము. చేయవలసిన పనిని చేయవలసిన సమయమునకు చేయకుండుట. రై లురావలసిన సమయముకన్నా ముందుగా రైలు స్టేషనుకు వెళితే మనమెవరిని కలసుకొనుటకు పోవుచున్నామో ఆ వ్యక్తిని మనము కలవలేకపోవచ్చును. కనుక సక్రమమైన సమయమునకు సక్రమముగా పనులు నిర్వర్తించుట ఆవశ్యకము. 6) విషయలోలత విషయలోలత అంటే అలవాట్లను కొనసాగించుట. ఇవి పోవలెనన్నచో పాత అలవాట్లు మార్చుకొని, కొత్త అలవాట్లను చేసుకోవాలి. ఇదే యోగమార్గము. అ౦టే ముందుగా పాత అలవాట్లను మానిన తరువాత కొత్త అలవాట్లను చేసికోవాలంటే అది సాధ్యముకాదు. ముందు మంచివనులు చేయుడం అలవాటు చేసుకొ౦టే క్రమేణా పాత అలవాట్లు వాటంతట అవే ఆగిపోవును. నిరంతరము పేకాట ఆడి ధనము వృధా చేనుకొనేవానికి ఏదైనా ఒక ఉత్సవ నిర్వహణము లేక దేవాలయ నిర్మాణము వంటి వనులు అప్పచెవ్పవలెను. "నీ వంటి వాడు తప్ప ఇది నిర్వహింపగలిగిన సమర్దుడు లేడని" పొగడినచో వారు పొంగిపోయి అంగీకరింతురు. అట్టవారి చేతికి ధనము వినియోగించుట తప్ప, మిగిలిన పనులనొప్పజెప్పాలి. అవి నిర్వహించడంలో సమయము చాలక, పేకాట వంటివి మానివేయవలసివస్తుంది. ఇలా రెండు, మూడుసార్లు జరిగిన తరువాత మిక్కిలి సుదీర్ఘమైన పని అప్పచెప్తే పేకాట పూర్తిగా మానివేయుదురు. ఇలాగ విషయలోలతను నిగ్రహించాలి. 7) భ్రాంతి లేక భ్రమ భ్రాంతి అనేది మానసిక కక్ష్యలో జరుగే పొరపాటు వంటిది. మన మనన్సు, ఇంద్రియములు మొదలైనవి కూడా శరీరమునకు పనిముట్టువంటి వేకాని, వాటియందు సహితము పరిపూర్ణతలేదు. తాడును చూసి పామనుకొనినట్లే, పామును చూచి తాడనుకొనవచ్చును. కాని ఒక్కొక్కసారి ఇలాంటి భ్రాంతి వలన సృష్టి కొనసాగుతోంది. భార్యను చూసినవుడు ఆమె తన భార్య యనునది భ్రాంతియైనప్పటికి అది యావశ్యకమే. అలా గాక ఆమె ఒక ఎముకల ప్రోగుగా, రక్త మాంసాదుల ముద్దగా జ్ఞాపకము౦టే , కాపురముచేయడానికి కెవడంగీకరిస్తుంది? భ్రాంతి కొన్ని చోట్ల ఆవశ్యకమే కాని, అది తగు మాత్రముగా నున్నపుడు దాని వలన సుఖము కలుగుతుంది. 8) పరిస్టితులపై పట్టు లేకుండుట పరిస్థితుల పై పట్టులేకుండుట మరొక అవరోధము. ఇది సాధింపవలెన౦టే మొదట పరిస్టితులను, ఫలిత ములను విస్మరించి నీవేమి చెయ్యాలో? ఎప్పుడు చెయ్యాలో? అ పనులేవో? నీకై నీవు నిర్ణయించుకోవాలి. అప్పుడు పరిస్టితులు నీపై ప్రభావము చూపుటమాని నీవు పరిస్టితులకు సంబంధము లేకుండ నీ కర్తవ్యమును నిర్వహింపగలవు. ఇటువంటి దృక్పధము వలన నీకు తెలియకుండానే పరిసరముల పై నీకు పట్టు చిక్కుతుంది. ఉదాహరణకు ఒకడు తన పిల్లవానిని చక్కటి ఉన్నత విద్యల నభ్యసింపజేసెననుకొనుము. వానికి తన పిల్లవాడు కలక్టరు వంటి గొప్ప ఉద్యోగస్తుడై తనని బాగుగా చూచుకొనును అని అనుకున్నచో అది తప్పు. అతడు పెద్దవాడై న తర్వాత తన్ను నిరాదరింప వచ్చును. లేదా ఇతర దేశములకు పోయి అక్కడే ఉండిపోవచ్చును. అప్పుడు తాను దుఃఖించవలసి యుండును. అనగా పరిస్టితుల పై తనకు పట్టులేకుండుటయగును. అలాగాక వానిని చక్కగా చదివించుట తన కర్తవ్యముగా మాత్రమే గుర్తించి చదివించినచో తరువాత పిల్లవాడు తనను గౌరవించినను, నిరాదరించినను దూరదేశ ములకు వలసపోయినను తనకొక్కటే. అట్టివానికి ఎల్లపుడు పరిస్థితుల పై పట్టువిడిపోదు. 9) పనులయందు స్థిరత లేకుండుట పనులయందు స్టిరత లేకుండుట అనేది అనేక పనులను ఒకేసారి సంకల్పించినప్పుడు వచ్చు స్టితి. ఒక పథకము ఎంత గొప్పదైనా ఆచరింపకపోతే అది అబద్దమే. అ౦టే చేస్తే మాత్రమే సత్యమవుతుంది గాని లేనిచో అసత్యమే. తాను చేయబోవు వంటను ఎంత వర్ణించినా, చేయనంతవరకూ అది అసత్యమే కదా! కాబట్టి నువ్వు సంకల్పించిన పనులలో ఏది సుకరముగా ఉంటుందో దాన్ని ముందు ప్రారంభించు. శ్రద్ధగా నిర్వహిస్తే ఆ పని సత్యమవుతుంది. అంటే దాని ప్రయోజనము నెరవేరుతుంది. మిగిలిన పనులు ఆవశ్యకతను బట్టి చేయడమో చెయ్యకపోవడమో జరుగుతుంది. మొదట ఒక పనిని శ్రద్ధగా నిర్వహిస్తే, మిగిలిన పనులకు కూడ అనుకూలత ఏర్పడి సమయానుకూలంగా ఒకదాని వెంట మరొకటి పూర్తి అవుతాయి.
No comments:
Post a Comment