book1-index

Eknath Gita Book 1

అర్జున విషాద యోగము

1.1	1.2-1.11	1.12-1.14	1.15-1.19	1.20-1.29	1.30-1.32	1.33-1.41	1.42
1.43-1.44	1.45	1.46	1.47

సా౦ఖ్య యోగము

2.1	2.2	2.3	2.4-2.5	2.6	2.7	2.8-2.11	2.12
2.13	2.14	2.15	2.16	2.17-2.18	2.19-2.20	2.21-2.22	2.23-2.25
2.26-2.28	2.29	2.30	2.31-2.38	2.39	2.40	2.41	2.42-2.44
2.45	2.46	2.47	2.48	2.49	2.50	2.51	2.52-2.53
2.54	2.55	2.56	2.57	2.58	2.59	2.60	2.61
2.62-2.63	2.64-2.65	2.66	2.67-2.68	2.69	2.70	2.71	2.72

కర్మ యోగము

3.1-3.2	3.3	3.4-3.5	3.6	3.7-3.8	3.9	3.10	3.11
3.12-3.13	3.14	3.15	3.16	3.17-3.18	3.19	3.20	3.21
3.22-3.24	3.25	3.26	3.27	3.28-3.29	3.30	3.31	3.32
3.33	3.34	3.35	3.36-3.37	3.38-3.39	3.40	3.41	3.42
3.43

జ్ఞాన యోగము

4.1	4.2	4.3	4.4-4.5	4.6-4.7	4.8	4.9	4.10
4.11	4.12	4.13	4.14-4.15	4.16-4.17	4.18	4.19	4.20
4.21	4.22	4.23	4.24-4.26	4.27-4.28	4.29	4.30-4.31	4.32-4.33
4.34	4.35	4.36	4.37-4.38	4.39-4.40	4.41	4.42

కర్మ సన్యాస యోగము

5.1-5.2	5.3	5.4	5.5-5.6	5.7-5.9	5.10-5.12	5.13-5.15	5.16-5.18
5.19	5.20	5.21	5.22	5.23-5.25	5.26	5.27-5.29

ఆత్మ సంయమ యోగము

6.1	6.2-6.3	6.4	6.5	6.6-6.7	6.8	6.9	6.10
6.11-6.12	6.13-6.14	6.15	6.16	6.17	6.18	6.19-6.23	6.24-6.25
6.26	6.27	6.28	6.29	6.30	6.31	6.32	6.33
6.34	6.35	6.36	6.37	6.38-6.39	6.40	6.41	6.42
6.43-6.44	6.45	6.46	6.47

Eknath Gita Chapter 6 Section 36

Bhagavat Gita

6.36

యోగినా మపి సర్వేషా౦ మద్గతే నాంతరాత్మనా {6.47}

శ్రద్ధావాన్ భజతే యో మాం స మే యుక్త తమో మతః

ఏ మనుజుడు నా యందు మనస్సు నిలిపి శ్రద్దతో నన్ను సేవించుచున్నాడో అట్టివాడు యోగులందరి కంటెను ఉత్తముడు అని నా అభిప్రాయము

ధ్యాన యోగులలో కూడా ఉత్తముడు ఏకాగ్రతతో దేవుని కొరకై కర్మలను చేసేవాడు. శ్రీకృష్ణునికి "ఇది నేను తింటే నా దేహానికి బలమిచ్చి దేవుని సేవ చెయ్యగలనా? నేను ఈ విధంగా స్పందిస్తే నా మనస్సును ఉత్తేజ పరచి దేవుని సేవ చెయ్యగలనా?" అని ప్రశ్నించుకొనేవారు ప్రియము. శ్రీకృష్ణుని తమ చేతన మనస్సులో సంపూర్ణముగా నింపుకొన్నవారు అత్యంత ప్రియులు.

మనమందరమూ ఉత్సాహంతో, పద్దతి ప్రకారం, సహనంతో ధ్యానం చేసి శ్రీకృష్ణునికి ప్రియుల మవ్వచ్చు. ఈ అధ్యాయంలో శ్రీకృష్ణుడు బోధించినది: ధ్యానం చెయ్యకపోతే ఆధ్యాత్మిక జ్ఞానం, నిస్వార్థం తొలగించుకోలేక; మన నడవడిక, వ్యక్తిత్వం, చేతన మనస్సు సన్మార్గంలో పెట్టుకోలేం. అదే ధ్యానం ఎన్ని అవాంతరాలు వచ్చినా చేస్తే, శ్రీకృష్ణుని అభయం సదా ఉంటుంది. ఆయన మనకి స్వస్థత, భద్రత, సృజనాత్మక శక్తితో సమస్యలను పరిష్కరించగలిగే శక్తిని ప్రసాదిస్తాడు. ధ్యానం ద్వారా ఆత్మ జ్ఞానం పొంది జీవైక్య సమానత మనందరిలోనూ, అని ప్రదేశాల్లోనూ, సర్వకాల సర్వావస్థల యందు కలుగుతుంది.

Eknath Gita Chapter 6 Section 35

Bhagavat Gita

6.35

తపస్వి భ్యో అధికో యోగీ జ్ఞానిభ్యో అపి మతో అధికః {6.46}

కర్మిభ్య శ్చాధికో యోగీ తస్మా ద్యోగీ భవార్జున

తపస్సు చేయువారికంటెను, జ్ఞానుల కంటెను, కర్మయోగుల కంటెను, ధ్యాన యోగి శ్రేష్ఠుడు. కాబట్టి అర్జునా! నీవూ ధ్యానయోగివి కమ్ము

శ్రీకృష్ణుడు క్రతువులు, అభిషేకాలు, అర్చనలు చేసేకన్నా ధ్యానము చెయ్యడం మిన్నదైనదని చెప్తున్నాడు. బుద్ధుడు దేహాన్ని పోషించక, ఇంద్రియాలను పూర్తిగా కట్టడి చేసినంత మాత్రాన జ్ఞానము రాదని చెప్పెను. కానీ దేహాన్ని సరిగ్గా పోషిస్తే అది మనం చెప్పిన మాట వింటుంది.

శ్రీకృష్ణుడు జ్ఞానయోగంలో పయనించేవారికన్నా ధ్యానం చేసేవారు మిన్న అని చెప్తున్నాడు. జ్ఞానయోగ౦ మిక్కిలి కష్టసాధ్యం. కానీ ధ్యానం అలవరుచు కొనడం దానికన్నా సులభం. చివరకు వాటి వలన పొందే జ్ఞానం ఒక్కటే.

అలాగే ధ్యానం చేసేవారు, ఒక్క పరోపకారం చేసే వారికన్నా, మిన్న అని చెప్తున్నాడు. ఎందుకంటే ధ్యానం వలన మాత్రమే తొలగే అహంకారం మన అనుబంధాలను, పరసేవను వక్రీకరిస్తుంది. ఈ శ్లోకంలో శ్రీకృష్ణుడు ధ్యానంతో లక్ష్య సాధన చెయ్యమని ఆశీర్వదిస్తున్నాడు. 391

Eknath Gita Chapter 6 Section 34

Bhagavat Gita

6.34

ప్రయత్నా ద్యతమానస్తు యోగీ సంశుద్ధ కిల్బిషః {6.45}

అనేక జన్మ సంసిద్ధ స్తతో యాతి పరాం గతిమ్

నిత్య ప్రయత్నము చేసెడి యోగి పాప విముక్తుడై, అనేక జన్మల యందు ఆచరించిన అభ్యాసముచే సిద్ధిని పొందినవాడై తదుపరి బ్రహ్మ సాక్షాత్కారమును పొందుచున్నాడు

నాకు తెలిసి అనేకమంది ఇంద్రియాలను అనుసరించి ఇష్టానుసారం జీవితం గడిపి, వాటివలన శాశ్వతమైన ఆనందం పొందగోరి త్వరలోనే నిరాశ, నిస్పృహ చెందేరు. శ్రీకృష్ణుడు అట్టివారిని, ఎంతో పరిణామం చెంది, వారి నిజమైన శక్తిని తెలిసికోలేక, వారు ఎంత ఆధ్యాత్మిక చింతన కలిగి ఉన్నా సామాన్యులమని తలుస్తారు అని అంటాడు. ఎందరో యువకులు తమలోని నిజమైన ఆధ్యాత్మిక శక్తిని తెలిసికోలేక, ఇంద్రియాలోలత్వముతో కాలము గడుపుతున్నారు. అట్టివారిని విమర్శించకుండా, వారిలోని ఆధ్యాత్మికతను మేలుకొలపాలి.

పూర్వ జన్మ ఆధ్యాత్మిక వారసత్వం పొందడానికి, కుటుంబ౦ ఎంతో ముఖ్యం. మొదట్లోనే ప్రపంచం గురించి ఆలోచింపక కుటుంబం మీద దృష్టి కేంద్రీకరించాలి. కుటుంబాన్ని ప్రేమించి, క్రమంగా ఆ ప్రేమని సర్వత్రా వ్యాపింప చెయ్యాలి. నేటి ప్రపంచం హింసా కాండతో అతలాకుతలమవుతున్నది. సాధన మొదట్లో మన అహంకారాన్ని వ్యతిరేకించే, ఇంద్రియాలకు వద్దని చెప్పే, ఇతరుల క్షేమం మనకన్న ముఖ్యమనే జ్ఞానము పొందటం కష్టసాధ్యమే. అయినప్పటికీ తుపానులతో కూడియున్న సంసార సాగరాన్ని ఈదుతూ దాని ప్రశాంతతకై పాటుపడాలి. శ్రీకృష్ణుడు అట్టి సాగరంలో దూకితే తాను ఈత నేర్పుతానని అభయ మిస్తున్నాడు.

నేను నేటికాలంలో జీవించడం ఈత కొట్టడంతో పోలుస్తాను. మనల్ని ద్వేషించేవారిని ద్వేషించి, క్రోధంతో ఉండేవారితో స్పర్థ పెట్టుకొని ఉంటే మనకు ఈత రానట్లే. ఈత కొట్టడానికి ప్రయత్నించి, ఊపిరాడకపోతే, శ్రీరమణ మహర్షి, శ్రీ రామకృష్ణ, సెయింట్ ఫ్రాన్సిస్ వంటి మహనీయులు మనకి చేయూత నిస్తారు. అందుకే భయమును వీడి, మనల్ని ఒక జ్ఞాని రక్షిస్తాడానే ధైర్యంతో సంసార సాగరంలో ఈదాలి. 390

Eknath Gita Chapter 6 Section 33

Bhagavat Gita

6.33

తత్ర తం బుద్ధిసంయోగం లభతే పౌర్వ దైహికమ్ {6.43}

యతతే చ తతో భూయ స్స౦సిద్ధౌ కురునందన

కురునందనా! అలా జన్మించి, పూర్వ జన్మపు బుద్ధితో సంబంధమును పొందుచున్నాడు. మరల పూర్ణ యోగసిద్ధికి ప్రయత్నము చేయుచున్నాడు.

పూర్వాభ్యాసేన తేనైవ హ్రియతే హ్యవశో అపి సః {6.44}

జిజ్ఞాసురపి యోగస్య శబ్ద బ్రహ్మాతి వర్తతే

అతడు ప్రయత్నము చేయక పోయినను పూర్వ జన్మ యందలి అభ్యాస ప్రభావము చేత యోగమునకు ఆకర్షింపబడుచున్నాడ. యోగమును తెలియగోరువాడు శబ్దబ్రహ్మమును అతిక్రమించుచున్నాడు

మనకి దేవునిక మధ్య ఆకర్షణ ఉంది. మనము చిన్న ఆయస్కాంతాల లాగ జీవనము సాగించి, కొన్నాళ్ళ ఆధ్యాత్మిక సాధన వలన, దేవునివైపు పూర్తిగా ఆకర్షింప బడతాము.

గీత చెప్పేది ఆధ్యాత్మిక చింతన ఎక్కడి నుంచో ఊడిపడి రాలేదు. అది మనలో బీజ రూపంలో ఎప్పటికీ ఉంది. దానిని ఇప్పుడు గుర్తు తెచ్చుకుంటున్నాము. కొన్నేళ్ళు ధ్యానం చేస్తే, మన గతజన్మ స్మృతులు వెలికి వచ్చి, మన విలువలు నిస్వార్థమైన జీవితం గడపడానికి, ఆధ్యాత్మికత గాఢమవ్వడానికి ఉపయోగపడతాయి. అది జరిగితే మనము క్రొత్తగా ఆధ్యాత్మికత అలవరచుకోవటంలేదు. లోన ఉన్నదే వ్యక్తమవుతున్నాది. అందుకే మనలో కొందరు ధ్యానంలో శరవేగిరంగా దూసుకు పోతారు. వారిని చూసి మనము నిరుత్సాహ పడనక్కరలేదు. మనమెంత చెయ్యగలిగితే అంత సాధనను చెయ్యాలి.

కొందరు యువకులు భయాందోళనాలతో కూడి అశాంతితో బ్రతుకుతారు. అది ధ్యానానికి సూచన. గత స్మృతులు వెలికికి వస్తే, గతంలో పొందిన జ్ఞానాన్ని తిరిగి పొంది, వారిలో ఆధ్యాత్మిక సాధన చెయ్యాలనే ఇచ్ఛ ప్రబలుతుంది. మొదటి రెండు మూడేళ్ళు సాధన కష్టమనిపించినా, అటు తరువాత మన పూర్వ జ్ఞానము పొంది, మన సంశయాలన్నీ తొలగిపోతాయి. అది ఎలాగంటే ఒక వైణికుడు కొన్నేళ్ళు సాధన చెయ్యక, తిరిగి వీణ వాయించడం మొదలు పెడితే, కొంత తక్కువ సాధనతో తన పూర్వ ప్రావీణ్యాన్ని తిరిగి పొందుతాడు. 388

Eknath Gita Chapter 6 Section 32

Bhagavat Gita

6.32

అథవా యోగినా మేవ కులే భవతి ధీమతాం

ఏ తద్ధి దుర్లభతరం లోకే జన్మ యదీదృశమ్ {6.42}

లేనిచో, జ్ఞానవంతులైన యోగుల కులమునందు పుట్టుచున్నాడు. ఈ లోకమున ఇట్టి జన్మము కలుగుట దుర్లభముకదా

ఆధ్యాత్మిక సాధన ఎన్నటికీ వృధా కాదు. పునర్జన్మ సిద్ధాంతం ప్రకారం, ఈ జన్మలో సాధన పరిపక్వత కాకపోయిననా, వచ్చే జన్మలో ధ్యాన మొనర్చు దంపతులకు బిడ్డలుగా పుడతాం. మనకింత కన్నా గొప్ప అవకాశం లేదు.

కర్మ సిద్ధాంతం ప్రకారం మన బంధుమిత్రులను, ముఖ్యంగా తలిదండ్రులను, జాగురూకతతో ఎంచుకుంటాము. టిబెట్ భౌద్ధులు మరణము తరువాత మనము బార్డో అనబడే త్రిశంకు స్వర్గంలో ఉంటామని అంటారు. అప్పుడు మనకు పునర్జన్మ నిశ్చయింపబడుతుంది. తలిదండ్రులు, వారి సంతానము ఒకరినొకరు పోలి ఉంటారు. అందుకే మన తలిదండ్రులను విమర్శించడం తప్పు. ధ్యానమాచరించే తలిదండ్రులకు పుట్టడం మన అదృష్టం. అలాగే మన కుటుంబం సాధనను మెచ్చుకుంటే అది మన అదృష్టం. మన తలిదండ్రులు ధ్యానం చెయ్యకపోయినా, వారు మన సాధనను, పరోపకార భావనలను ప్రోత్సాహిస్తే అది ఎంతో అదృష్టం. అందుకే మన ప్రార్ధనను మన తలిదండ్రుల, కుటుంబ సభ్యుల క్షేమమునకై చేసి ఉపసంహరించడం శ్రేష్ఠము. 386

Eknath Gita Chapter 6 Section 31

Bhagavat Gita

6.31

ప్రాప్య పుణ్యకృతాం లోకా నుషిత్వా శాశ్వతీ స్సమాః {6.41}

శుచీనాం శ్రీమతాం గేహే యోగభ్రష్టో అభిజాయతే

యోగభ్రష్టుడు పుణ్యాత్ములు వసించెడి లోకములను పొంది, అచ్చట అనేక సంవత్సరము లుండి తరువాత సదాచార సంపన్నులైన శ్రీమంతులలో జన్మించుచున్నాడు

ఇక్కడ శ్రీకృష్ణుడు ఆధ్యాత్మిక సాధన ఎన్నటికీ వ్యర్థం కాదని అభయమిస్తున్నాడు. ఒకనికి ఒక జన్మలో సాధన వలన కలిగే పుణ్యము పరిపక్వమవ్వకపోతే అతడు మరల మనిషిగా పుట్టినపుడు ఆధ్యాత్మిక దిశలో పయనించడానికి పూర్వ జన్మ పుణ్యాన్ని దేవుడు అందిస్తాడు.

నేను నా అమ్మమ్మకు పుణ్యవశాత్తూ మనవడిగా పుట్టేను. శ్రీకృష్ణుడు ఒక జన్మలో పుణ్యం చేసికొని, మళ్ళీ మనిషిగా ఒక సద్గుణవంతమైన జంటకు బిడ్డగా పుట్టి, వారి సహనంతో, ఓర్పుతో ఆధ్యాత్మిక సాధన చేస్తామని ఢంకా కొట్టి చెప్తున్నాడు.